A.
Hợp âm 7 :
Trong những bài trước các bạn đã
biết dùng luật 1-4-5 tìm 6 hợp âm căn
bản để đệm các bài nhạc Việt
phổ thông. Với một bài nhạc ở cung
(chủ âm) Do trưởng (C) thì 6 hợp âm này là
C, F, G , Am, Dm, E . Ðây là những hợp âm
được tạo bởi 3 nốt ở bậc
1,3,5 ( hợp âm C gồm có Do, Mi, Sol, hợp âm F
có Fa, La, Do v.v…) .Nay nếu thêm 1 nốt ở
bậc 7 thì ta sẽ có 1 hợp âm tạo bởi 4
nốt, thí dụ G7 gồm Sol, Si, Re, Fa .
Tính chất của hợp âm 7 này ra sao và khi nào thì
ta nên mang ra dùng trong bài nhạc? Nghe một
hợp âm 7, ta sẽ có cảm giác không thuận tai,
dường như có một cái gì không ổn,
cần phải “giải quyết” bằng cách ngay
sau đó trở về chủ âm thì mới êm tai.
Ðể đệm các bản nhạc Việt thì các
bạn chỉ cần dùng hợp âm 7 tạo ở
bậc 5 của âm giai. Thí dụ trong bộ 6
hợp âm dùng để đệm các bài nhạc
cung Do trưởng (hay La thứ), thì chỉ có 2
hợp âm có thể chuyển qua hợp âm 7 là Sol7 (
hợp âm tạo ở bậc 5 của âm giai Do trưởng)
và E7 (hợp âm tạo ở bậc 5 của âm giai
La thứ).
Như thế thì trong túi bửu bối để
đệm nhạc của bạn trước đây
có 6 hợp âm, nay sẽ có 8 hợp âm. Với
một bài nhạc cung Do trưởng (hay La thứ)
nay sẽ có C, F, G, G7 và Am, Dm, E, E7.
Nói chung với hợp âm 7, tạm thời bạn
chỉ cần nhớ 3 điểm sau đây:
1. Chỉ dùng hợp âm 7 cho
những hợp âm ở bậc 5
2. Sau khi dùng hợp âm 7 (ở
bậc 5) thì chuyển về chủ âm. Thí
dụ trong 1 bài nhạc ở cung C, sau khi dùng G7 thì
chuyển về C ( hoặc sau E7 thì về Am) và
thường dùng cặp hợp âm này ( G7 – C hoặc
E7 – Am) ở cuối đoạn nhạc hay cuối
bài
3. Khi tạo hợp âm 7, nên
nhớ là nốt ở bậc 7 này phải cách
chủ âm 1 cung . Thí dụ: C7 gồm Do-Mi-Sol-Sib
>>> chứ không phải Si vì Si cách Do chỉ có
nửa cung .
Ghi chú: Sau này khi đi vào thể nhạc blues thì các
bạn sẽ thấy rằng tất cả các
hợp âm căn bản đều được
chuyển thành hợp âm 7 (chứ không chỉ
hạn chế ở những hợp âm bậc 5 như
đã nói trên). Hợp âm 7 là loại hợp âm
rất thông dụng trong những thể nhạc
trẻ hiện đại và có rất nhiều
loại như Major 7th, Minor 7th, Minor/major 7th, Major 7th
flat 5th, Major 7th sharp 5th, 7th flat 5th,7th sharp 5th, Minor 7th
flat 5th, Diminished 7th v.v... mà chúng ta tạm thời chưa
cần bàn đến
B.
Hợp âm sus4:
Hôm trước có bạn hỏi về sus4 nên nhân
tiện tôi sẽ mang ra bàn ở đây luôn. Chữ
“sus” là chữ viết tắt của
“suspension” nghĩa là “treo lơ lửng”. Lấy
một hợp âm 3 nốt gồm các nốt ở
bậc 1-3-5 , rồi thay vì dùng nốt ở bậc 3
mà chuyển thành nốt ở bậc 4 thì có hợp
âm sus4. Thí dụ C (Do-Mi-Sol) thì Csus4 là Do-Fa-Sol.
Thông thường sau khi đàn 1 hợp âm sus4 thì
ngay sau đó bạn cần về lại với
hợp âm gốc. Chẳng hạn như ở
cuối 1 bài nhạc cung Do trưởng, bạn có
thể đàn Csus4 rồi mới kết thúc bằng
chủ âm C.
Ngoài ra khi đệm nhạc Việt, bạn cũng
có thể dùng sus4 ở bậc 5, để thay
thế cho hợp âm bậc 5 ở cuối một
phần của đoạn nhạc. Ở đây
sus4 sẽ tạo một cảm giác lơ lửng,
chờ đợi trong trí người nghe, trước
khi bạn quay về với chủ âm ở phần
sau của câu nhạc. Muốn rõ điều này,
bạn có thể tìm nghe bài “Hẹn Hò” của
Phạm Duy mà tôi đã chuyển soạn cho guitar (trong
website http://vota.com/nhac
). Bài này tôi soạn ở cung Am, và đã dùng
Esus4 ở cuối phần đàn chậm, trước
khi chuyển sang Am ở phần sau là một biến
khúc (variation) đàn nhanh hơn ...
sus4 cũng như môt số những hợp âm ...
“hoa lá” khác được dùng để trang
điểm thêm cho phần hòa âm của một bài
nhạc phong phú hơn. Trước mắt, khi
mới tập đệm nhạc Việt thì nếu
không dùng những hợp âm này cũng chẳng sao
cả. Sau này khi đệm khá hơn rồi thì
chúng ta sẽ bàn thêm về những hợp âm này.
No comments:
Post a Comment